1883 жылы Кустанай қаласында собор салу туралы шешім қабылданды. 1898 жылы 6 маусымда халықтың үлкен бірігуімен собор ғибадатханасы дәріптелді.
Николь соборы – ауқымды әрі сол кездегі қаладағы ең биік ғимарат. Қоңырау мұнарасы шатырмен аяқталды, намазхана бұрыштарында тағы төрт кішкентай сәндік күмбез орнатылған сегіз барабанмен көмкерілген.
Ғибадатхананың сәулетінен XIX ғасырдың соңғы онжылдықтарында және ХХ ғасырдың басында танымал болған орыс-византия стилінің белгілерін табуға болады.
Храмдардың құрылымы үш бөліктен тұрады, яғни ол алтарьдан, ғибадатхананың өзінен және нәзіретханадан тұрады.
Ғибадатхананың егжей-тегжейін зерттей отырып, дулыға тәрізді күмбез Византия сәулеті үшін дәстүрлі деп айта аламыз. Шатырды безендіретін баданалы күмбездер орыс стиліне көбірек тән. Ғибадатхана жеті күмбезбен көмкерілген, бұл христиан шіркеуінің жеті қасиеті мен жеті Экуменикалық кеңесті білдіреді. Негізгі көлемге сол баданамен аяқталған биік шатырлы қоңырау мұнарасы іргелес.

Кеңес заманында қаланың дәл орталығында орналасқан Николь соборын бұзуға шешім қабылданды. Собор 1936-1938 жылдары бөлшектелген (басқа мәліметтер бойынша, жарылған). Қираған ғибадатхананың кірпіштері №12 (немесе 24) мектептің, Кеңестер үйінің (қазір Байтұрсынов атындағы ҚМУ ғимараты орналасқан) және басқа да объектілердің құрылысына қолданылды.

Собор ҚМУ бас корпусына кіреберістегі орталық саябақта, қалалық субұрқақ пен А.Байтұрсыновтың ескерткіші арасында орналасқан.